Mijn financiële voornemen: nooit meer geld lenen
“Let op: geld lenen kost geld”. Helaas zijn leningen, ondanks de waarschuwing, gemeengoed geworden in het westen. En het betalen van rente (lees: weggegooid geld) dus ook.
Nog altijd hebben meer dan 7 miljoen Nederlanders een lening (bron). In de jaren voor 2024 waren dat er zelfs meer: 11 miljoen. Toch hebben veel Nederlanders last van leenschaamte. We praten er liever niet over dat we een lening afgesloten hebben. Terwijl iedereen het doet. Best gek toch, dat we er niet over (durven) praten?
Ook ík heb in het verleden een aantal kleine leningen gehad. En een hypotheek. En een studieschuld. Dat is nu eenmaal mijn realiteit. Van die hypotheek ben ik, gelukkig, inmiddels af – ik heb mijn koophuis verlaten destijds. Van die studieschuld helaas nog niet.
Maar ik heb me in ieder geval 1 ding voorgenomen: om nooit meer geld te lenen.
Nooit meer geld lenen
Ik kom niet uit een rijke familie. Bij ons geen erfenissen. Bij ons geen hoge spaarsaldo’s. Natuurlijk helpen we elkaar waar dat nodig is – en waar we kunnen. Maar dan wel bij (hoge) uitzondering. Het is zeker niet de regel.
Ook heb ik lange tijd alleen gewoon. Single.
Tot dusver – ik ben nu 36 jaar – heb ik altijd alles alleen gedaan – zonder partner. Zelfs nu ik getrouwd ben zit mijn partner nog in Egypte en draagt hij financieel dus (nog) niet bij. Ik draag de lasten van het huis – de huur -, de energierekening, de waterrekening, de gemeentebelastingen, de verschillende verzekeringen, de auto, de benzine, de boodschappen, etc. etc.
Dat is zeker niet om zielig te doen. Wat ik wil doen is mijn situatie schetsen; een situatie waarin ik af en toe geneigd ben om wat extra geld te lenen. Zo kan ik even “Rood staan” bij mijn bank inschakelen, bijvoorbeeld. Of ik kan een persoonlijke lening afsluiten. En in het verleden heb ik weleens Saldodipje.nl ingeschakeld.
Nu is mijn financiële voornemen: nooit meer geld lenen.
Waarom ik nooit meer geld wil lenen is, omdat:
- Lasten zich alleen maar verder opstapelen met zulk soort leningen
- Je altijd rente betaalt, wat eigenlijk gewoon weggegooid geld is
- Ik een bekeerd moslim(a) ben, en rente betalen/ontvangen = haram binnen de islam*
*Overigens werd het vragen van rente, in de Middeleeuwen, ook door de kerk nog beschouwd als een zonde.
Hier kun je wat meer lezen over de geschiedenis van rente.
Rente is ‘haram’ (een zonde) in de islam
“De Islaam staat toe dat kapitaal door handel vergroot wordt. Maar tegelijkertijd blokkeert de Islaam de weg voor iemand die zijn kapitaal wil vergroten door geld uit te lenen op basis van woeker of rente (riba). Of het nou om een hoog of laag percentage gaat; dat maakt in de Islaam niks uit.”
[..]
Het strenge verbod op rente in de Islaam komt voort uit een diepgaande zorg voor het morele, sociale en economische welzijn van de mensheid.
Bron: moslimrente.nl
In de islam is rente een zonde.
Maar… in het westen kom je bijna niet onder die rente uit.
Wil je een huis? De huizen zijn hier zo goed als onbetaalbaar zonder hypotheek. Dus wil je een huis kopen zonder hypotheek? Dan zul je vanaf je 18e een directeurssalaris moeten verdienen en flink moeten sparen, dan red je het misschien als je 35 bent.
De enige optie voor moslims die géén tonnen aan spaargeld hebben, is dus: huren. Of: financiële steun vanuit de familie krijgen.
En hetzelfde geldt voor wie wilt studeren: een studielening klinkt aanlokkelijk, maar is óók doordrenkt van rente. Een manier om die rente te ontwijken is dus, wederom: financiële steun vanuit de familie krijgen. Of zelf een goedbetaalde, extra baan naast je studie erbij nemen.
Hoe langer je erover nadenkt, hoe meer je tot de conclusie komt dat de westerse maatschappij zich in het centrum van het geheel puur focust op een verdienmodel van rente.
Je ‘leent’ 1 euro van een bank en je geeft er 2 terug.
Rente: hoe de armen arm blijven
Zoals ik al schreef: ik kom niet uit een rijke familie.
Om mijn studie te bekostigen heb ik dus een studielening afgesloten. Het was óf dat, óf mezelf een slag in de rondte werken naast mijn studie (maar ik had al 4 uur per dag reistijd, van Dordrecht – Utrecht) óf niet gaan studeren. Achteraf denk ik weleens: had ik maar niet gaan studeren en had ik, in plaats daarvan, destijds maar een eigen zaak geopend. Dan had mijn leven er heel anders uitgezien. Maarja, “Life is the big IF”.
Ook vreemd: bij een studielening werd in die tijd nog niet gewaarschuwd met “Geld lenen kost geld”.
Waarom de armen met dit systeem arm blijven?
Het nemen van rente betekent het toe-eigenen van de eigendommen van een ander, zonder hem daar iets voor in ruil te geven. Want degene die één euro voor twee euro uitleent, krijgt een euro extra. Degene die het geld uitleent, is zeer waarschijnlijk rijk en de lener arm. Door middel van rente buiten de rijken zo de armen uit. Waardoor de kloof tussen rijk en arm alleen maar groter wordt.
Kortom, dit betekent dus dat in een samenleving waar rente toegestaan is, de sterkeren voordeel zullen trekken uit het lijden van de armen.
Rente maakt ons lui
Stel dat je een goede baan hebt en je wilt een mooie auto lenen. Op basis van je inkomen blijkt dat je een flinke lening kunt afsluiten. Je hebt geen spaargeld, dus zo’n lening komt je goed uit. Zo hoef je niet in een afgetrapte Daewoo Matiz te rijden uit 2002, maar kun je direct een blitse, nieuwe bolide aanschaffen (vraag jezelf ook eens af: voor wie doe je dat eigenlijk?).
Het punt is alleen: je hebt die bolide nog niet verdiend. Je hebt hem nog niet bij elkaar gespaard – en dus het volledige werk er nog niet voor verricht. Maar toch wil je die auto. En voor dat ongeduld betaal je nu een hoge prijs, namelijk: rente.
Doordat je jezelf snel van luxe wilde voorzien betaal je nu over een lening van 25.000 euro 4900 euro rente – om maar een voorbeeld te noemen. 4900 euro wat van jou had kunnen zijn, maar wat nu besteed is aan… niks tastbaars.
Anders gezegd: de afhankelijkheid van rente weerhoudt mensen ervan om te werken voor hun geld. De waarde van ambitieuzere doelen stellen en persoonlijk leiderschap zal in achting dalen en het gros van de mensen zal zich de moeite willen besparen om bijvoorbeeld een eigen zaak te leiden.
Iemand die geld kan lenen kan comfortabel leven – zolang hij of zij die lening maandelijks terug blijft betalen. En comfort is de grootste vijand van ambitie en werkelijke grootsheid.
Goed voor anderen zijn vs. rente
Er is een verschil tussen geld uitlenen vanuit de goedheid van je hart of er rente voor vragen.
Laten we er even vanuit gaan dat in alle gevallen van geldverstrekking er sprake is van een vertrouwensband. Dan is degene die rente vraagt over een lening er puur op uit om over de rug van een ander geld te verdienen.
Terwijl degene die geld uitleent zonder rente daadwerkelijk de intentie heeft om de ander (tijdelijk) te helpen.
En, misschien beter nog: als degene die om hulp wordt gevraagd de ander geen geld uitleent, maar de geldvrager juist leert om het zelf te verdienen.
“Don’t give a man fish rather teach him how to fish by himself.”
Je ziel aan de duivel verkopen?
Comedyschrijver en zelfbenoemde druktemaker Janneke de Bijl zei ooit op de radio: “[Ik vrees dat dit een onderhuidse bijwerking is van vier kabinetten Rutte]. Je ziel aan de duivel verkopen is normaal geworden, want de duivel betaalt goed.”
Vroeger, wanneer een man geld had geleend en het niet terug kon betalen werden hij, zijn vrouw en zijn kinderen gedwongen tot slaaf gemaakt, totdat de schuldenaar vond dat de schuld afbetaald was. Tegenwoordig bestaat er, althans in die vorm, geen slavernij meer – Godzijdank – maar met elke lening die je aangaat geef je wel, bewust of onbewust, een stuk vrijheid van je leven op. Met elke lening die je aangaat ‘verkoop’ je een stukje van je toekomst – waarin je die lening nog steeds aan het terugbetalen bent.
Dat we hier met zijn allen zo laconiek mee omgaan tegenwoordig verbaast mij.
Ik heb in ieder geval mijn keuze gemaakt: ik wil nooit meer geld lenen. Hoe moeilijk dat soms ook zal zijn, het maakt me wel creatief, vindingrijk, ambitieuzer én een budgetshopper (ik heb inmiddels al heel wat geld bespaart op kleine en grote uitgaven).
