De kwaliteit van je vragen bepaalt de kwaliteit van je leven.
Kijk eens om je heen. En kijk eens naar binnen. Waar zou je allemaal vragen over kunnen stellen? En waarvan veronderstel je dat je het – inmiddels – allemaal wel weet? En vraag jezelf eens af: wéét je het ook daadwerkelijk allemaal?
Misschien herinner jij jezelf nog als kind, of heb je inmiddels kinderen als ouder zijnde. En dan weet je: kinderen stellen vragen. Sommige kinderen stellen zelfs héél veel vragen. Dat komt omdat ze de wereld cognitief proberen te begrijpen.
Eigenlijk doen volwassenen preciés hetzelfde als wat peuters en kleuter doen – alleen wat vaker stilletjes in zichzelf. Als jij in het buitenland bent en om de 100 meter een paarse krokodil met een bordje ‘Dikkat!’ erop ziet staan, begin je jezelf toch al snel af te vragen: waarom is dat? Je kunt het antwoord vervolgens proberen te googlen of je kunt gewoon de waarom-vraag stellen aan een local.
Wat daarbij in je denken en handelen ‘verscholen’ ligt is… dat je aan het antwoord op jouw vraag aandacht geeft. En zo is elke vraag waar jij antwoord op wilt een (tijdelijke) clustering van joúw aandacht. En alles wat je aandacht geeft groeit.
Zo werkt het met praktische vragen, maar dus ook met levensvragen.
De kwaliteit van je vragen bepaalt de kwaliteit van je leven.
De kwaliteit van je vragen
Goede vragen stellen is een ware kunst en er schuilt nog veel meer achter dan ik alleen hierboven heb beschreven. Want de manier wáárop jij de vraag stelt geeft ook al gelijk de richting van het antwoord mee.
Daarom deel ik hieronder zeven coachingsvragen met je, die ik vaak gebruik tijdens mijn coachingsessies. Daarbij is mijn intentie altijd positief. Ik coach namelijk vanuit de positieve psychologie en waarderend onderzoek.
Het kan voor jezelf zeer interessant zijn om op de intentie van joúw vragen te letten.
Als je vragen stelt zoals: “Waarom lukt mij dit nou elke keer niet?” of “Waarom kan ik dit in vredesnaam niet?”, zijn dat dan écht de vragen waarop je het antwoord wilt weten?
Wil je bevestiging van wat je niet kan en stil blijven staan? Of wil je juist een antwoord dat je aangeeft hoe het je de volgende keer wél lukt en die je vooruit helpt?
Vraag dus liever: “Hoe kan ik het tóch voor elkaar krijgen?” of “Hoe kan ik mijn doel behalen en plezier hebben onderweg?”. Dat zijn positief geformuleerde vragen waar je ook positief geformuleerde antwoorden op terug krijgt.
Verander
I can’t
in
How can I?
Transformatieve vragen
Deze vragen stel ik regelmatig aan mezelf en ik gebruik ze ook regelmatig in mijn coaching. Ik deel ze met je, zodat je er ook buíten de coachingsessies eens rustig over na kunt denken.
Gebruik ze voor jezelf wanneer je dat wilt.
1. Wat wil je wél?
De meeste mensen weten heel goed wat ze niet willen, en ze zijn gemotiveerd in datgene waar ze van weg willen, maar ze hebben (nog) niet voldoende scherp wat ze dan wél willen. Vaak is het al een hele openbaring om aan de slag te gaan met wat je dan wél wilt. Dat kan gigantische transformaties teweeg brengen. En mocht je daar niet helemaal zelf uit komen, kan ik je er zelfs in helpen met een diepgaande persoonlijkheidsanalyse aan de hand van De Birkman Methode.
2. Wat zou voor jou het ideale gewenste resultaat zijn?
Deze vraag stel ik het liefst aan het begin van mijn coachingsessie. Het triggert mijn coachee namelijk om na te denken over wat hij of zij uit de coachingsessie wilt halen. Maar je kunt het zeer zeker ook voor je alledaagse bezigheden gebruiken. Of voor je lange-termijn plannen. Deze vraag kent vele variaties. Stel jezelf bijvoorbeeld eens de vraag:
- Wat wil ik uit deze vergadering halen? Wanneer ben ik tevreden?
- Wat wil ik dat dit gesprek mij oplevert?
- Hoe wil ik dat mijn leven er over een jaar uitziet?
Als coach vond ik het in het begin spannend om de bovenstaande vraag te stellen, want ik dacht weleens “Het ideale resultaat, dat kan ik nooit voor iemand verwezenlijken.” Maar 9 van de 10 keer lukt me dat wel, omdat ik dus richting kan aanbrengen aan de coachgesprekken dóórdat ik deze vraag stel.
3. En waarom is dat zo belangrijk voor je?
Daarmee ga je zoeken naar de why. Je komt bij waarden en overtuigingen terecht. En de antwoorden creëren leverage (een hefboomwerking) voor mij als coach. Ik kan mijn coachee er namelijk later weer op aanspreken: “Je zei toch dat dit belangrijk voor je was?”. Deze vraag is eigenlijk tweeledig: ik kom meer te weten over het wereldmodel, de blauwdruk, van mijn coachee en ik creëer er motivatie mee.
4. Stel je voor dat je een jaar verder bent. Vanaf dan terugkijkend: hoe heb je je doel voor elkaar gekregen?
Als coach vind ik dit één van de leukste vragen die er is, omdat ik mijn coachee hiermee letterlijk stimuleer om van perceptie te wisselen. Als je een doel wilt bereiken op een bepaald punt in de tijd en je hebt er altijd vanaf het nu tegenaan gekeken, en je kijkt er ineens tegenaan alsof je er al voorbij bent, dan creëert dat een compleet nieuwe perceptie op het doel (of ‘het probleem’). Dat verschaft vaak ook een groot deel van de inzichten die je nodig hebt om het doel te behalen. Het geeft je op een snelle manier hele nieuwe informatie en een hele nieuwe realisatie. Stel jezelf maar eens de vraag voor joúw doel (of probleem om te overkomen) en ontdek het zelf.
5. Wat als je het wél zou weten?
Deze vraag is kort maar krachtig. Tijdens een coachingsessie hoor ik vaak “Ja ik weet het niet” of “Ik heb eigenlijk geen idee”. Ik vind het heerlijk om dan even een stilte te laten vallen en vervolgens te zeggen: “En wat als je het wél zou weten?”. Dan gebeurt het vaak dat mijn coachees alsnog een antwoord geven die dicht bij henzelf ligt. Maar om daar te komen moesten ze eerst een stukje angst of onzekerheid doorbreken. Ze voelden ergens diep van binnen wel wat het echte antwoord was, maar ze durfden het nog niet uit te spreken omdat ze twijfelden.
Door deze vraag kom ik er als coach achter of iemand twijfelt of angst ervaart, of dat iemand het dus echt niet weet (dat laatste kan zeker ook weleens het geval zijn).
6. Wat betekent [vul emotie in] voor jou?
Emoties zoals angst, verdriet, zelfverzekerheid, blijdschap, grote vreugde, succes en zelfs passie: het zijn nomalisaties. Containerbegrippen. We geven er allemaal onze eigen unieke invulling aan. Dat wil zeggen dat blijdschap er voor jou heel anders uit kan zien dan voor mij. En hetzelfde geldt voor elke andere emotie. Als coach heb ik mijn eigen wereldmodel en mijn eigen percepties om naar dingen te kijken. Maar ik wil mijn wereldmodel niet ‘op jou drukken’. We zijn immers allemaal uniek. Ik ben dus vooral benieuwd naar het wereldmodel van mijn coachees. En daar kom ik alleen achter door ernaar te vragen.
Zo kan ik bijvoorbeeld vragen “Wat betekent succes voor jou?” en kan ik daar van een coachee als antwoord op krijgen: “Het leiden van succesvol bedrijf in de gezondheidszorg en voldoende tijd in mijn agenda voor mijn gezin”, terwijl ik mijn eigen gewilde succes anders definieer. Wederom: ik wil als coach dus niet mijn succesbeeld op mijn coachee ‘drukken’.
7. Hoe weet je dat? Heb je dat aan hem/haar/hen gevraagd?
Wat we als mensen heel vaak doen is dingen invullen of aannames maken. Zo had ik laatst nog een coachingsessie waarin een manager zei: “Daar zitten ze op de werkvloer helemaal niet op te wachten”. Dan komt deze vraag dus goed van pas. Want is die uitspraak een veronderstelling die ingevuld is door het wereldmodel van de manager of is die uitspraak daadwerkelijk getoetst?
Deze vraag kan vele vormen aannemen. Heb je dat aan hem/haar/hen gevraagd? Of simpelweg de vraag: hoe weet je dat? Het is even een realitycheck bij mijn coachee. Vaak blijkt dat we ons laten leiden door angst of zorgen en het daarom alvast invullen. Maar de realiteit kan je zomaar eens verrassen.
Vul daarom niet teveel voor anderen in.
In het Engels zeggen ze dit zo mooi:
“If you assume you make an ass out of u and me.”
En onthoud dat de kwaliteit van je vragen richting geeft aan de kwaliteit van je antwoorden.
Wil je meer van zulke vragen in nog een ander blogartikel, zodat je er zelf mee aan de slag kunt gaan? Laat even – met een reactie hieronder – weten of deze vragen jou geholpen hebben.
